Često u narodu čujemo izreku: “Cijela Tuzla jednu kozu muzla”, ali znamo li kako je nastala?
Tuzla je jedno od najstarijih naselja u Evropi sa kontinuitetom življenja. U Tuzli je pronađeno najstarije sojeničko naselje u Evropi, koje datira iz neolita (mlađe kameno doba), za razliku od ostalih pronađenih sojeničkih naselja u Evropi, koja datiraju iz gvozdenog doba. U Tuzli je pronađen i veliki broj predmeta iz doba neolita, a među njima posebno mjesto zauzimaju posude za isoljavanje, tj. posude za proizvodnju soli iz slane vode.
Cijela Tuzla jednu kozu muzla
Prva asocijacija na Tuzlu je ˝Cijela Tuzla jednu kozu muzla˝.
Cijela Tuzla, jednu kozu muzla, pa se hvali da se sirom hrani… Tako počinje legenda o tuzlanskoj kozi, čiji kip je smješten ispred Hotela Tuzla.
Po nekima legenda o tuzlanskoj kozi datira još iz X stoljeća. Legenda je, kao i sve druge, vremenom mijenjala priču. O ovoj legendi su pisali mnogi, čak i ozbiljni historičari, romanopisci i humoristi, o njoj i na njoj su mnogi doktorirali. Naime, govorilo se da je prvo mlijeko u prahu proizvedeno u Tuzli od tuzlanske koze, a ne od Kulovićeve švajcarke.
Do danas se očuvala, vjerovatno najprihvatljivija, legenda o tuzlanskoj kozi iz perioda kada je Bosna i Hercegovina bila pod austrougraskom upravom. Naime, u Tuzlu je poslat proglas kojim se zabranjuje držanje koza i naređuje da se sve koze pobiju, jer se smatralo da uništavaju šume. Na Mosniku, jednom od tuzlanskih naselja, jedan Tuzlak se usprotivio popisima i sačuvao jednu kozu.
Neki stranac koji je u to doba posjetio Tuzlu i vidio kako ljudi tajno čuvaju, hrane i muzu jednu kozu izmisli i danas poznati stih: „Cijela Tuzla jednu kozu muzla.“
Ovu legendu opisao je u svom djelu “Tuzlanski vremeplov” autor Dragiša Trifković.
